Paraben Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Günlük hayatımızda farkına varmasak da maruz kaldığımız paraben ve türevlerinin sağlığımıza etkileri hala araştırılıyor.
Paraben nedir?
Paraben bir çok kişisel bakım ve kozmetik ürününde kullanılan ve mantar üremesini engelleyerek ürünün raf ömrünü uzatan koruyucu maddelerdir. Ucu ve kullanışlı olması nedeniyle de kozmetik ürünlerinde benzilparaben ethilparaben, propilparaben butilparaben veya methylparaben gibi paraben türevleri sıklıkla tercih edilir.
Hangi ürünlerde paraben kullanılır?
Parabenler nerelerde kullanılır?
Parabenler saç bakım malzemeleri, deodorantlar, güneş yağları, losyon ve kremler, diş macunu, şampuanlar, cilt temizleyiciler ve tonikler, fondöten, far, ruj, maskara, makyaj temizleyiciler, pudralar başta olmak üzere 13 bini üzerinde üründe kullanılır.
Parabenler cilde geçer mi?
Yapılan araştırmalar parabenlerin cilde geçebildiğini hatta kana, dokuya ve idrara karışabildiğini gösterdi. Erkekler ve kadınlarda yapılan paraben araştırmalarında erkeklerde daha az paraben tespit edildi.
Parabenlerin zararı var mıdır?
Kozmetik ürünleriyle deriye temas eden parabenli bileşikler bazılarında alerjik kontakt dermatit ve irritasyona neden olabiliyor. Kimyasal yapısı sebebiyle östrojen hormonunu taklit edebildiğinden östrojenik veya endokrin bozucu etkiye sahip. Bu nedenle de paraben ve türevlerini sıklıkla kullananlar hormon dengesinde bozulmalar yaşayabiliyor. Ayrıca bağışıklık sistemi de olumsuz etkileniyor.
Deneylerde kullanılan kobayların özellikle ergenlik döneminde parabene maruz kaldıklarında adet döngüsünün kısaldığı, otizme benzer davranışlar gösterdiği saptandı.
Ayrıca meme kanseri olanlarda yüksek oranda parabene rastlanması nedeniyle paraben içeren kol altı kozmetiği kullanımının meme kanseriyle ilişkisi olabileceği düşünülmektedir. Bazı bilim adamları parabenlerin meme kanseri tetikleyici kimyasal olarak tanımlamaktadır. Bazıları ise parabenin östrojenik veya endokrin bozucu etkiye sahip olduğunu kabul etmekle birlikte az miktar paraben alımının etkisinin sınırlı olacağını iddia etmektedir.
Parabenin çocuklara etkisi
2009 senesinde Danimarka Doğa Koruma Ajansı losyon ve güneş koruyucu ürünlerin içinde bulunan propyl ve butylparabenler’in 3 yaşın altındaki bebek ve çocukların gelişimini tehdit edebileceği sonucuna vararak 3 yaş altı çocuklar için üretilen kozmetik ürünlerinde paraben kullanılmasını yasakladı. Diğer ülkelerde de benzer çalışmalar var.
Parabene karşı çözüm nedir?
Özellikle makyaj yapan ve kozmetik ürünlerini sıklıkla kullanan kadınların parabenden kaçması zor görünüyor. Bazı ülkeler ve büyük kozmetik markaları gittikçe parabenlerden kaçınsa da neredeyse tüm kozmetik ürünlerde parabene rastlayabiliyoruz. Ürünlerin içeriklerini okuyarak (sadece paraben değil methilparaben propilparaben, ethilparaben, butilparaben veya benzilparaben de olmaması lazım) ve kozmetik ürünlerini azaltarak bir nebze olsun korunabiliriz.