Bipolar Bozukluk Nedir, Nevzat Tarhan Anlatıyor

Bipolar Bozukluk Nedir, Nevzat Tarhan Anlatıyor

Bipolar bozukluk nedir, bipolar bozukluk kişinin hayatının bazı bölümlerinde birbirinin zıddı ve normal olmayan dönemler yaşamasıdır. Polar İngilizcede kutup demektir. Bu kişilerde bazen manik bazen de depresif dönemler olur. Hastalık ataklar halinde gelişir. İlkbahar yaz ayları manik, sonbahar kış ayları ise depresif dönem yaşanma riski yükselir. Stres ve uykusuzluk tıpkı epilepsi gibi bipolar bozukluk hastalarında tetikleyici unsurlardır.

Kişi manik döneme girdiği zaman hayata pembe gözlüklerle bakar, bol bol para harcar, ahlak kurallarını göz ardı ederek karşı cinse kur yapar. Ses tonu yüksek, konuşması coşkuludur. Sebepsiz bir neşesi vardır. Neşesini etrafındakilere bulaştırır, gücü yetmeyecek derecede çevresindekilere yardımlarda bulunur. Bu dönemde kişi aşık olduğu zamanlardaki mutluluğu yaşar. Beyindeki dopamin üst seviyededir. Mutludur, başkalarını da mutlu eder. Hatta bu uğurda ödeyemeyeceği borçlara girer, tutamayacağı sözler verir. Hızlı araba kullanır, hızlı konuşur, hızlı düşünür, peşi sıra espriler yapar. Oldukça üretkendir, normal zamanda üretemeyeceği eserleri icra eder. Bu durum iki uçlu duygudurum bozukluğunun manik halidir. Bir de depresif olan dönem vardır.

Depresif dönemde kişi için için acılar çeker. Dışarıdan bakılınca mutsuz olduğu fark edilebilir ama yaşadığı acının büyüklüğünü tahmin etmek zordur. Duygularda çökkünlük ve intihar eğilimi yaşanır.

Pipolar bozukluk bulunan kişiler bu iki ayrı dönemin arasında interval yani hayatını normal şekilde sürdürdükleri ara dönemler de yaşarlar. Bu hastalığın temel nedeni beyinin sağ lobu ile sol lobu arasındaki uyumsuzluktur.

Bu hastalık bazen depresyon, çeşitli kişilik bozukluları ve şizofreni ile karıştırılabilmektedir. Şizofren hastalarında da benzer belirtiler görülebilmektedir. Aradaki fark psiyatristin deneyimleri ve beyin elektro haritalarının incelenmesi ile tespit edilir.

Bipolar bozukluk hastalığının bir çok çeşidi de vardır. Sadece depresif dönemi yaşayanlar, manik dönemi hafif atlatanlar, manik dönemde gaipten ses duyma, olmayan koku ve tatları alma gibi sorunlar yaşayanlar vardır.

Bipolar Bozukluk İçin Kullanılan İlaçlar

Bu ilaçlar ağır ilaçlardır. Bazen yan etkileri kendi etkilerini geçebilir. Yan etkileri yüksek olmasına rağmen ilaçların işe yaramadığı kişiler de vardır. Bu nedenle psikiyatristler ilaçların tesirlerini ve yan etkilerini gözlemler ve kullanılacak dozu hastaya olabildiğince zarar gelmeyecek şekilde ayarlar.

Bu rahatsızlık beyinde kimyasal düzensizlik nedeniyle oluşur. Kimyasal düzensizlik daha sonra beyinde elektriksel düzensizliğe dönüşür. EEG filmi ile değişimler gözlemlenebilir. Tedavi için epilepsi hastalığında kullanılan ilaçlar verilir. İlaçların işe yarayıp yaramadığının gözlemlenmesi gerekir. Hasta, hasta yakını ve hekim ilişkisi çok önemlidir. Atak zamanında hemen hekime haber verilmelidir.

Manik ile depresif dönemler arasındaki zamanın az olduğu yani döngüsü hızlı hastalar vardır. İlaçlar bu döngünün süresini uzatmak ve atakların şiddetini azaltmak için kullanılırlar. İlaç tedavisine ek olarak veya ilaç tedavisinin işe yaramadığı durumlarda manyetik uyarım ve şok tedavileri de uygulanır. Atak olmadığı zamanlarda da psikoterapi uygulanır. Döngüsü hızlı olan hastalar için, ilaç genetiği çalışmaları yapılmaktadır.

Şizofren ile Bipolar Bozukluk Arasındaki Farklar

Sıradan kişiler veya konunun uzmanı olmayan hekimler aradaki farkı tespit edemeyebilir. Her iki hastalıkta da olmayan şeyleri algılama durumu vardır. Şizofren kişilerin aksine bipolar bozukluk hastalıkları normal hayatına devam edebilir, üst düzey makamlara gelebilir. Onların psikolojik sorunu olduğuna çoğu kişi inanamaz. Bipolar bozukluk belirtileri davranış bozuklukları ile de karıştırılır.

Şizofren hastaları ise oldukça şüphecidirler, olmayan bir dünyada yaşar, fakir bir dil kullanırlar. Konuşurken aynı şeyi tekrarladıkları, donuk baktıkları için onlarda bir sorun olduğunu kolaylıkla anlayabilirsiniz.

Bipolar Bozukluk Belirtileri

Çok bilinen çizgi film karakteri “Maske” yi bilirsiniz. Maskeyi takınca yeşil bir surat ve yeşil takım elbiseli adama dönüşen adamı hatırlamışsınızdır. Sürekli “Biri beni durdursun ” diyen hızlı hareket eden, hızlı düşünen, olmadık eşyaları aniden karşınıza çıkaran hiperaktif adam!

İşte bipolar bozukluk hastaları manik dönemde kendilerini bu denli neşeli, bu denli aktif, bu denli üretken hissederler. Mozart gibi müzik dâhileri en  güzel bestelerini manik dönemlerinde yapmışlardır. Hastalar içinde bulundukları durumu “Sanki 180 ile gidiyorum, ama frenlerim tutmuyor!” şeklinde ifade ederler. Manik döneme girildiğinde keşfedicilik artar, normal zamanda ulaşılamayan bilgilere ulaşılır, çözülemeyen problemler çözülür. Düşünce uçuşmaları yaşanır. Yaratıcılık yüksektir muhteşem eserler meydana getirir. Hızlı düşünmeye bağlı olarak hızlı konuşma vardır. Asla sözünü kesemez, ona cevap yetiştiremezsiniz. Söyledikleri arasında bazen bağlantı kurmakta zorlanırsınız. Sıradışı bir kişiliğe bürünür, cinsel eğilimler artar, bunu da davranışlara döker. Hesabı kitabı bırakarak harcama yapar, iyilik perisi gibi dostlarına dağıtır. Bu dönemin bir özelliği ise sahte aşklar yaşamasıdır. Beyindeki dopamin dengesizliği nedeniyle karşısına çıkan ilk eli yüzü düzgün kişiye Mecnun gibi sevdalanır, ayakları yere basmaz.

Depresif dönemde ise dışarıdan bakanın çok da anlayamayacağı fakat yaşayanın derinden hissettiği acılar vardır. Hiçbir şey yapmak istemez bedendeki can bile onun için yüktür. Bol uyur veya ciddi uyku sorunları yaşar. İnsanlarla görüşmek istemez. Canı sıkkın olduğu fark edilir, ama yaşadığı acının şiddeti tahmin edilemez.

Ergenlik Dönemde Bipolar Bozukluk

Ergenlik döneminde tanı koymak zordur. Çocuk kendisine ilgi gösterene aşık oluyor.  Bu yaşlarda bu tür durumlar normalde de vardır. Fakat sosyal uygunsuzluk, sebepsiz ağlama, sebepsiz gülme gülme, çocuğun sonunu düşünmeden yaptığı saçma hareketler bipolar bozukluk belirtileri olabilir.

Böyle çocuklara aileler yaramazlık yapıyorsun diye baskı yapar. Hastalığı anlayabilmek için klinik gözlem gerekir. Daha sonra terapi yapılır.

Bipolar Bozukluk Tedavisi

Kişi hasta olduğunu kabul etmezse çevresindekiler bu konuda seferber olmalıdır. Zorunlu tedavi, kendisine zarar vermesi halinde uygulanır. Bu takdirde hasta hastaneye yatırılır. Hastaya ilaç verilirken uzun süreli ilaç kullanımında karaciğer, tiroid zarar görmüş mü kontrol edilir. İlaçların dozu uygun değilse manik dönemden depresif döneme veya tam tersi sıçramalar olabilir.

Beyindeki enzimlerin işleyişi bozulunca duygu durum bozukluğu oluşur. Sol ön kürede bozukluk depresyon, sağ ön kürede bozukluk manik ataklar yaşatır. Depresif dönemde kişi kendi kendine sıkıntı çeker, yakınları umursamaz. Hasta olup olmadığının tespiti için beyin haritası çıkarılır.

Bipolar bozukluk tedavisi ilaç ve psikoterapi yoluyla yapılır. Bu hastalık gençlikte başlayan yaş ilerledikçe azalan bir hastalıktır. Üzerinde durulursa da kalıcı tedavisi mümkündür.


Bu Yazıyı Paylaş! Google+! Pinterest!