Özgüven Eksikliği ve Depresyon İlişkisi
Özgüven eksikliği ve depresyon birbiri ile bağlantılıdır. Özgüven eksikliği psikiyatri sorunlarının arka planında bulunan etkenlerden biridir. Hata yapma korkusu, birinin sevgisini kaybetme, fiziksel hatalar özgüven eksikliğine neden olur.
Mesajları kendisi mi veriyor başkaları mı bu önemlidir. Çocuk yetiştirme tarzı günümüzün psikolojik rahatsızlıklarının ortaya çıkmasının başlıca nedenidir. Örneğin söz büyüğün sus küçüğün sözü çocuklarımızı nasıl özgüvensiz yetiştirdiğimizi izah eder. Çocuğu bastırma, sık sık eleştirmek nedeniyle özgüven eksikliği yaşanır. Genellikle mükemmeliyetçi anne babalar buna davetiye çıkarır. Örneğin çocuk 90 aldığında niye 100 almadın diye eleştirirler. Böylece çocuğun gelecekte üretken olma, girişimci olma şansı azalıyor, başarısızlık korkusu oluşuyor. Ayrıca çocuk kırılgan oluyor.
Stres etkenine duyarlı kişilerde özgüven eksikliği vardır. Çok güvenli görünürler. Mezarlıkta yürürken ıslık çalanlar mesela. Kibirli gururlu, başkalarını ötekileştiren kişilerde özgüven eksikliği vardır. Ben değerliyim diye kendilerini ve başkalarını kandırmaya çalışırlar. Bu tür rahatsızlıklar özgüven rolü oynattırıyor. Kendi kusurlarını görmeyen kişiler, başkalarını acımasızca eleştiriyor. Kendini geliştirme kitaplarında rol oynanması istenir. Fakat bu yanlış bir uygulamadır, sadece kendini kandırmaya yarar, sorunları derinleştirir.
Bir kişi kendinde özgüven eksikliği olduğunu fark ederse ?
Özgüveni tam olan kişi eleştiriye değer verir, teşekkür eder. Eleştirilince objektif olarak değerlendirme yapar, eleştirene teşekkür eder. Çantasında akrep olduğunu bildiren kişiye teşekkür edilmez mi ? Eleştiriyi tolere edebilmek kişinin ruh sağlığının ne kadar yerinde olduğunu gösterir. Psikolojik sağlığın ilk adımı, kendini tanımaktır. Kendini tanıyan kişi insan ilişkilerinde doğru iletişim geliştirir. Özgüven sahibi kendini özel hisseden kişi değildir.
Her insanın 3 çeşit egosu vardır.
• İnsanın ego ideali
• Olduğu ego
• Dışarıdan algıladığı ego.
Özgüven eksikliği olan kişiler ego algılamaları düşüktür. Kendisi hakkında kafa yorması gerekir. Bu kişilerin zayıf ve güçlü yönlerini tanımaya çalışması lazımdır.
Egonun zaman zaman beslenmesi gerekir. Tıpkı arabaya benzin almak gibi, alamam derseniz yolda kalırsınız.
Özgüven Eksikliği Belirtileri ve Teşhisi
Kalp veya diğer hastalıklar için çekup yapıldığı gibi ruh sağlığı da çekuptan geçirilebilir. Özellikle çocuklarda erken teşhis yapılırsa psikolojik problemler daha kolay tedavi edilir. Unutkanlık ve sinirlilik özgüven eksikliği belirtileri olabilir. Stresi tolere edemeyenler özgüven eksikliği yaşıyor olabilirler.
Teşhis için beyin nörolojik testlerden geçirilir. Kişinin kişilik profili ve sorun çözme stili anlaşılmaya çalışılır. Düşünce kalıpları ve iletişim stili belirlenir. Duygu kalıpları çıkarılır.Stresi tolere edebiliyor mu araştırılır.
Çocukluk dönemlerinde travma var mı, bilinç ve bilinçaltı problemleri neler bunlar tespit edilmeye çalışılır.
Araştırmalar sonunda 12 kişilik tipi tespit edilmiştir. Hangi olayda nasıl davranıyor, davranışlarında korku mu savunma duygusu mu ön plandadır bunlar tespit edilmelidir. İnsan kalbi saray kapısı gibidir, 100 kapı açık, 99 kapalı olabilir. Bir açık kapı bulursanız girebilirsiniz. Kişilik değişimi şeklinde yaşanan depresyon türleri vardır. Madde kullanımı depresyona neden olabiliyor .Gizli depresyon da olabiliyor. Öfkelilik, unutkanlık gibi şikayetlerle ortaya çıkar. Depresyon tedavisinde hangi alan bozulduysa ona göre ilaç verilir.
Kedisi ölünce depresyona girenler vardır. Bu kişilerin endişe algısı yüksektir. Duygusal yatırımı yüksektir. Mesela para kaybedince intihar edenler vardır. Bu kişiler başkaları tarafından nasıl algılandığını çok önemser. Hayat gerekçesi kaybolmuş kişilerin depresyon ve intihar eğilimleri fazladır.
Amerika’da insanların mali müşavir, avukat ve psikologları var bunlar olmadan hayatlarını sürdüremiyorlar. Bazı kişilerin ego algılamaları o kadar gerçek dışı ki gemiyi batırma derecesinde kendini ön plana çıkarıyorlar.