Panik Atak: Nedir, Nedeni, Belirtileri, Tetikleyicileri, Tedavisi
Panik atak nedir? Hasta panik atak sırasında ne haldedir?
Panik atak dediğimizde aklımıza ilk gelen hastaların endişe, korku ” ölüm korkuları gibi ” sıkıntı duygularını içerisinde bulunduran, nöbetler eşliğinde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Psikolojik olarak veya başka bir hastalığın yan etkisi olarak ta görülebilme olasılığı mevcuttur. Hasta aniden ortaya çıkan nöbetle, tamamen korku içinde kalmaktadır. Ölebileceğini, kalbi ile ilgili bir sorunun olabileceğini, kalp krizi geçirdiğini düşünebilir. Atak geçiren bir hastanın ilk 10 dakika içerisinde ki ağrısı en şiddetli halini alır. Hasta panik bir şekilde doktoruna başvurur. Bayılma hissinin olduğunu, çok kötü şeyler başına gelebileceğini düşünür. 30 dk ila 1 saat arasında atak yavaş yavaş geçmeye başlar. Kişi ise bu yaşamış olduğu atak sonrasında kendisini vücudu bitkin ve çok yorgun hisseder. Genel olarak hiç bir şey yapmak istemezler. Tahammül edecek kadar kendinde enerji kalmamıştır. Yalnız kalmaktan korktukları için, yanında güvenebileceği bir kişinin durmasını bu sayede kendisini güvende hissetmesini sağlar.
PANİK ATAK BELİRTİLERİ ; Panik atağın günümüz üzerinde tanımlanmış ve doktorlar tarafından dile getirilen 14 tane belirtisi vardır. Bunlar içerisinde yer belirtilerden en az 4 belirtiye rastlanmış kişinin panik ataklı olma ihtimali söz konusudur.
Çarpıntı yaşaması,
Kalbin sert ve yerinden fırlayacak şekilde atması,
Terleme ” ateşinin yüksek olması veya üşümesi “
Titreme olması,
Nefes alış verişinde sıkıntı yaşaması, Boğulma korkusu ve tıkanması,
Nefesinin kesilmesi, almış olduğu havanın yetmeme düşüncesi ve bu yüzden derin nefes alması,
Göğüs ağrısı ve sıkışması
Kendisi kontrol edememesi, kendisine olan bağlılığını yitirme ve algılama gücünün ( depersonaizasyon ) zayıflaması
Çevrenin gerçek olmadığını ( derealizasyon ) düşünmesi,
Ölme korkusu,
Çıldırma düşüncesi, Başkalarına zarar verme korkusunu taşıması,
Vücutta uyuma durumu ve karıncalanma hissiyatı
gibi durumlar panik atağın belirtileri olarak önümüze çıkmaktadır.
PANİK ATAK NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR ? TETİKLEYİCİ DURUMLAR NELERDİR ?
Panik atak çoğu zaman nedensiz olarak ortaya çıkar. Beyin üzerinde bulunan kimyasal maddelerden veya beynin yan kısmının fonksiyonunu yitirmesi sonucu ortaya çıktığı düşünülür. Tek başına veya çeşitli hastalıklarla birlikte de ortaya çıkabilir. Hasta yukarıdaki belirtmiş olduğumuz maddelerin belirtileri görülmeye başlar. Stresli bir hayat sürme panik atağı tetikleyen en önemli nedenlerden bir tanesidir. Bunların dışında panik atağın ortaya çıkmasına neden olabilecek durumlar ise ;
Sara hastalığı dediğimiz ( epilepsi ) ve akciğer, kalp hastalıkları
Vitamin eksikliği ve bol kafeinli besinlerle beslenen bireylerde,
Tiroid bezlerinde sorun olan kişilerin çok fazla adrenalin salgılaması sonucunda,
Kan şekerinin düşük olması, kansızlık ve beyinde oluşan tümör dolayısıyla,
Kullanılan ilaçların yan etkisi sonucunda,
Kapalı yerler veya kalabalık yerlerin bulunduğu zamanlarda,
Depresyon ve sinirsel bozukluklar sırasında,
Uyarıcı maddelerin kullanımı ve bu maddeleri birden kesilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Panik atak KİMLERDE GÖRÜLÜR ? KİMLER RİSK ALTINDADIR ?
Toplum üzerinde görülme olasılığı yüzde 1 veya 3 arasında değişkenlik gösterir. Genel olarak yirmili yaşlarda olmak üzere her türlü yaş gurubunda ortaya çıkabilir. Kadınlar üzerinde görülme olasılığı erkeklere göre daha fazladır. Genetik özelliklerinde etkisi oldukça fazladır. Yakın akrabalar üzerinde bulunan panik bozukluk var ise, görülme olasılığı daha fazladır. Bazı insanların kendilerini toplumsal alanda ifade etmekten çekinmeleri, sürekli baskı altında yaşayan insanlarda, içine kapanık birisinin sorunlarını kimseyle paylaşmaması ve asosyal bir hayat süren kişiler üzerinde görülmesi daha yüksektir. İnsanın kendi dürtülerini baskılaması yanlış bir durumdur. Öfke ve üzüntüsünü, cinselliğini dışa vurması zorundadır. Bunların baskılanması veya tarafınca engellenmesi sonucunda panik bozukluğa neden olmaktadır.
PANİK ATAK VE PANİK BOZUKLUK AYNI MI ?
Panik atak ile panik bozukluk aynı değildir. Panik bozukluk kalp krizleri geçirebileceğini, öleceğini, atakların tekrar olacağını, felç geçirebileceğini, korkması gibi sürekli bunları düşünerek içerisinde bulunduğu bir kavramdır. Başka bir rahatsızlığa bağlı olarak tetiklenme durumu söz konusu değildir. Bu bozukluk iki şekilde bulunabilir. Agarafobili veya Agarafobisiz olarak ikiye ayrılır. Agarafobi ; yalnız kalma korkusudur. Kapalı yerler ve kalabalık yerlerden uzak durma, evde tek başına kalmak istemem gibi durumlar görülmektedir. Dışarıya çıkmaktan korkarlar ve sosyal olmaktan çıkan kişilerdir.
ATAK SIRASINDA HASTA NELER YAPAR VEYA YAPABİLİR ?
Panik geçirirken, bir yere oturmalı veya uzanmak gereklidir. Kendi kendinize bunun bir atak olduğunu, korkulacak bir şey olmadığını söylemeli, atağın geçmesini beklemelisiniz. Atak sırasında üzücü, heyecanlandırıcı tartışma veya bunu tetikleyen olaylardan uzak durmanız gereklidir. Kafeinli içecekler, sigara, alkol gibi maddelerden uzak durmanız gereklidir. Kendinizi kontrol etmeye çalışınız. Atak sırasında derin nefes almak yerine elinize bir torba alıp, torbaya soluk alıp veriniz. Bu sizi ataktan bir an önce kurtulmanızı sağlayacaktır.
