Kişilik Bozuklukları Türleri
Kişilik bozukluğunun birçok türü vardır. Mükemmeliyetçi kişilik, paranoid kişilik bozukluğu, sınır kişiliği, borderline, obsesif kişilik bunlardan birkaçıdır.
Mükemmeliyetçi Kişilik
Mükemmeliyetçi kişilik, kişinin çocukluğunda onaylanan davranışları ilke edinmesi ile oluşuyor. Düzenli olmak, temiz olmak, yaptığı işi bitirmek gibi unsurlar takdir görür. Bu nedenle kişi çocuklukta yaptığı işin mükemmel olması gerektiğine inanmıştır. Psikiyatri kültürden bağımsız düşünülemiyor. Mükemmeliyetçi kişilik bozukluğunda yetiştiriliş şekli çok önemlidir. Kültürümüzün verdiği, titiz olmak, temiz olmak hayat amacı haline getirilebiliyor. Kişi kararlarında, davranışlarında esneyemezse bozukluk haline geliyor. Mükemmeliyetçi kişi sürekli etrafına müdahale eder. Tertip düzen ve kurallara odaklı olması çevresindeki insanların ve kendi yaşam kalitesini bozar. Başkalarının sınırlarına girer. Sıklıkla negatif geribildirimde bulunur, sürekli eleştirir. Bu kişilerle birlikte yaşayan kişiler yorulur. Üretkenlikleri kilitlenir. Ayrıntılarda boğulur ve kilitlenirler.
Mükemmeliyetçi kişiler ekip çalışması yapamaz. İşi sadece kendisi yapar. Yönetici ise kişi görevi kendisi üstlenir. Sonunda tükenir. Sonunda da depresyon tablosu ile karşılaşılabiliyor. Erkeklerde özellikle patlama, kaygıda artış, panik atak, içe kapanma yaşanabiliyor.
İş alanında işkolik kişiler mükemmeliyetçi olabiliyor. Amacı unutacak derecede ayrıntıya kapılırlar. Böyle olunca işler uzar. Ortak çalışmada zor kişilerdir. Diğerlerinin yaptığını beğenmez devamlı kontrol etmeye başlar. Anlaşılamadığı hissi, ve depresyon meydana gelir.
Obsesif Kişilik
Kuralcı olurlar, sınırlarını çerçevesini çizmeden hareket edemezler. Kontrolcü olurlar. Para harcama konusunda da sıkıntı vardır. Cimri diye suçlanırlar. Kendine ve ailesine zarar veren bireyler olabiliyor.
Amaca Yönelik Obsesyon Başarı Getirir Mi ?
Örneğin akademik alanda başarılı olmak için bir konuya odaklanmak gerekiyor. Bir konuya obsesyon derecesinde bağlanmak başarı getirir mi?
Eğer işlevsellik bozulursa bu durum zararlıdır. Sürekli bir konu üzerinde düşünmek, o konu üzerinde araştırmalar yapmak bazen başarılı olmak için gereklidir. Hayatın diğer kısımlarının bozulmaması kaydıyla bu yapılabilir.
Kişilik Bozukluğu Sonradan Mı Olur, Doğuştan Mı Gelir ?
İkisi de etkilidir. Kişilik bozukluğunun biyolojik bir yanı var. Ergenlik ve genç erişkinlik döneminde yaşanan olaylar nedeniyle kişilik bozuklukları oluşuyor.
Kişilik bozukluklarda temel problem davranışlarda normalden sapmadır. Çocukluk döneminde aile ile ilgili yaşanan sorunlar etkilidir. Kendine nasıl muamele gördü ise o şekilde kişiliği oluşuyor. Kendini bazı konularda geliştiriyor bazı konularda geliştiremiyor kişilik bozukluğu oluşuyor.
Kişilik bozukluğu olanlar hekime, psikiyatriste başvurmakta çekingen davranabilirler. Onları yakınları ikna etmelidir.
Çocuğun sağlıklı bir çevrede yetişmesi fiziksel ve duygusal olarak önemlidir. Gelişim çizgisine uygun davranılması gerekir. Ağır ihmal koşulları, fiziksel, psikolojik şiddet, ağır yoksulluk, travmalar, deprem anne baba kaybı, kişilik bozukluğuna yol açar.
Kişilik Bozukluğu İle Davranış Bozukluğu Aynı Mıdır ?
Her kişilik bozukluğunun davranışa yansıyan yönleri vardır. Her kişilik bozukluğu hastasının davranışı farklıdır. Bazıları duyguları içinde yaşarken, dışa vuran kısmı da var. Telefonları kontrol eden veya şiddete eğilimlileri var.
Özgüven Eksikliği Kişilik Bozukluğu Sayılır Mı ?
Özgüven eksikliğinin bazı belirtileri vardır. Tırnak yeme en başta gelen belirtisidir. Bağırma ihtiyacı vardır. Yaşadıklarını biriktirip bağırma ihtiyacı hisseder.
Özgüven yalnızlık, dışlanma çekinik kişilik özelliğini gösteriyor. İstemediği halde yalnızlık olur. İnsanların kendisini istemediğini düşünmesi depresyon yapar. Öfke patlaması olabilir.
Eşim Öfke Kontrolü Yapamıyor. Bende De Mükemmeliyetçilik Var. Sorun Hangimizde ?
Her ikisi de sorunludur. Mükemmeliyetçi kişiler kendilerinden ödün verirler. Kronik stres olur. Bunun tedavisi çok ayaklı olur. Öfke kontrolsüzlüğü sağlıklı değildir. Fark edilmeyen depresyon veya kişilik problemi yatıyor olabilir. Uzun süre tedaviye rağmen sonuç alınamıyorsa tıkanıklık vardır.
Tertipli Düzenli Olmak İle Kişilik Bozukluğu Arasında Kaldım
Tertip düzen sağlıklı çizgilerde başarı getirir. Kurala göre yaşama mutluluk verir. Fakat düzenli olmak kişinin hayatını kısıtlamaya başladığında davranış bozukluğu oluşur.
Paranoid Kişilik Bozukluğu
Paranoid kişilik bozukluğu olanlar her an aldatılma endişesi ve zarar görme endişesi taşırlar. Yakınları ile olumsuz konuşabilecekleri düşüncesi ile ilişkilerini zayıflatırlar. Güvensizlik ilişkilerini bozar. İnsanları kendilerinden uzaklaştırır. Varolan olayları abartır, zihinsel kurgularına göre anlamlandırırlar. Aşırı alınganlık gösterirler. Kendileri ile ilgili mesaj gönderildiğini düşünürler. Ticari aldatılma, güvenini kötüye kullanma endişesi taşırlar. Kendilerini hep savunmada hissederler.
Paranoid kişilik bozukluğu olan kişiler kuşkularını gizleyebilirler. Kolay kolay tedaviye başvurmazlar. Başlangıç aşamasında bu hastalık gizlidir. Psikiyatrist ile görüşmelerinde de gizlerler. Yakınları onların durumunun farkında olabiliyor, bazen de fark edemeyebiliyor.
Paranoid kıskançlık içinde olanlar var. Birisi sevgilisini arayınca kıskanırlar. Eşi ilk çalınca açmayınca hemen şüphelenir . Kaygı ve şüphe döngüsü onu esir eder. İlişkilerini sürekli sınıyor.
Bu kişilerle yaşayanların durumun farkında olmaları lazım. Üzerine gidildiğinde kişilik bozuklukları tedavi edilebiliyor. Gerekli durumlarda ilaç tedavisi ve psikoterapi. Eskiden tedavisi yok deniliyordu, şimdi tedavi edilebiliyor.
BağımlI Kişilik Bozukluğu
Kendi başlarına karar alamamaları, yakın çevrelerine onay istemeleri birer belirtidir. Tek başına yaşamakta zorluk yaşarlar. Özgüven eksikliği duyarlar. Bağlandığı kişiye koşulsuz şartsız bağlanıyor. Yalnız kalmamak adına taviz veriyor. Bu da kişiyi depresyona yatkın hale getiriyor.
